Mỗi lần qua thăm Mẹ, tôi đều đi qua lô cao su rộng lớn này. Khung cảnh thật vắng vẻ và âm u. Ai mới đi qua đây lần đầu sẽ sợ, nhất là vào mùa mưa. Cả khu vực này đều trồng cao su, của Công ty quốc doanh và của người dân nữa. Cộng cả thảy chắc phải đến mấy mẫu tây.
Tôi gặp dì lần đầu tiên cách đây gần hai tháng, vào buổi chiều tôi qua thăm Mẹ và ở lại đêm. Dì gánh oằn vai hai bó củi tràm còn tươi vừa mới tuốt lá. Ai đó bán vườn tràm, chủ vựa củi chỉ cưa lấy thân to, cành lớn còn những nhánh bằng nửa cườm tay thì bỏ hết. Người dân sống quanh đó nhờ vậy mà kiếm được khá nhiều củi về đun bếp. Hai bó củi to được móc vào hai đầu cây tre tầm vông già thay cho đòn gánh càng khiến dì còng người xuống vì sức nặng của nó đè lên hai vai. Tôi cười chào dì và lấy từ trong giỏ xách ra một hủ tổ yến trong số mười hủ học trò vừa biếu cho Mẹ tôi để biếu dì uống cho khỏe. Nhìn thấy dì tuổi già, ốm yếu lại làm công việc nặng nhọc tôi cảm thấy chạnh lòng thương cảm... Dì mừng rỡ, cảm ơn rối rít.
Cách đây hơn nửa tháng, lô cao su của dì dượng Năm không còn mủ để cạo, bán cho vựa củi. Thợ cưa cây vứt bỏ hết cành nhỏ, tôi thấy nhiều củi quá cũng ham và bắt đầu mót mang về nhà cho anh chị đun bếp. Khi củi mót về đã đầy bếp nhà anh chị, tôi lại mót cho mình. Thế là tôi gặp lại dì. Hai dì cháu có dịp trò chuyện với nhau. Mót củi chung tôi mới nhận ra hai vai của dì không đồng đều. Vai bên phải sệ hơn vai trái. Không lẽ dì không quen trở vai, lại thường xuyên gánh nặng một bên vai phải nên lâu ngày đã thành dị tật. Chỉ khi dì quảy gióng gánh đi không mới nhìn thấy rõ đôi vai so le này. Vô lý, tôi có chụp được hai tấm ảnh của dì và tải lên trong bài viết này thì dì gánh được bằng vai trái luôn mà? Nhìn dì bước đi xiêu vẹo, người nhỏ bé, gầy còm, dáng đi lệch hẳn về bên vai phải càng thấy nỗi vất vả, gian truân trĩu nặng một kiếp người. Thương thay một cuộc đời lam lũ! Không biết trong xã hội còn có bao người bà, người mẹ tha hương kiếm sống như vậy cho đỡ phần nào gánh nặng đè lên vai con cháu mình?
Trước đây, tôi cứ tưởng dì mót củi về chụm nhưng hóa ra không phải. Quê dì ở mãi ngoài Quảng Ngãi. Dì một thân một mình vào đây đi làm cho người ta đã được ba năm. Nay con cháu không cho đi làm nữa, trước khi về dì tranh thủ kiếm ít củi bán kiếm tiền về xe. Dì kể có con nhưng con cũng nghèo, phải lo nuôi con ăn học nên nuôi cơm mẹ chứ không có cho tiền. Dì khoe cháu có đứa đang học đại học ngành y. Mừng cho dì và gia đình. Càng quý trọng hơn tinh thần ham học của các cháu nhà dì.
Củi mót xong, gom lại một nơi để gánh về
Ngày nào hai dì cháu cũng mót củi với nhau. Dì đã bảy mươi ba tuổi mà còn khỏe và nhanh nhẹn lắm. Dì róc toàn cành to, dài hơn sải tay để dễ bó và gánh về. Tôi không có sức nên chọn cành hơi khô, nhỏ hơn hoặc bằng ngón chân cái, chặt ngắn vừa bỏ vào giỏ đi chợ và bao chỉ sợi đựng gạo để mang lên xe buýt cho tiện. Dì thấy tôi cứ loay hoay ở giữa đống cành khô một mình thì kêu : " Lại đây có nhiều cành to hái với tôi cho vui". Tôi lắc đầu nói cháu tìm cành khô và ngắn cho nhẹ, khỏi mất công chặt dì ạ! Từ đó, thỉnh thoảng thấy cành củi nào ngăn ngắn dì lại quẳng cho tôi.
Gánh củi cao su mót được về nhà
Tôi đang dựng một cái chái nhỏ ở góc vườn để chụm củi. Tôi làm được bốn ngày rồi, khung sườn đã xong, chỉ còn lợp mái là hoàn tất. Tôi mua gạch, xi măng và cát về tự xây một bếp lò có hai miệng. Một miệng lò to để nấu nồi lớn khi nhà có đám tiệc cần ninh nhừ hay ngày tết nấu bánh tét. Một miệng lò nhỏ dùng để nấu nướng hàng ngày cho ít hao củi. Nhìn công trình vất vả mấy ngày của mình, lòng tôi cảm thấy vui vui. Tôi thích nấu củi vì vừa an toàn, đỡ tốn tiền mua ga vừa tuyệt hơn là được nhìn ánh lửa bập bùng trông thật ấm cúng, cuộc sống giản dị và an nhàn biết bao...
Không biết tôi có còn được gặp lại dì hay không vì mấy ngày nay tôi bận làm chái bếp nên không đi mót củi. Dì nói ngày mười chín âm lịch sẽ về quê, vé tàu đã mua rồi. Lần hai dì cháu gặp nhau gần đây nhất đã nói lời chia tay và chúc nhau mạnh khỏe.
Tạm biệt dì nhé! Chúc dì về ngoài đó bình an và mong sao cuộc sống tuổi già của dì được an nhàn, vui vẻ, hạnh phúc bên con cháu.
Ngày 13/01/2014
Chúc năm mới an lành!
Trả lờiXóaDạ. Em cảm ơn Thầy ạ! Chúc Thầy năm mới bình an, mạnh khỏe.
XóaChao ơi. "Dì" mới quen của HM thật tội nghiệp.. HM thương lắm, cảm xúc lắm mới có bài viết mộc mạc chân tình như ri. Giống mẹ anh ngày xưa quá..
Trả lờiXóaVâng. Dì thật tội nghiệp. Hôm nay, chắc dì về đến nhà rồi anh Ksor ạ!
XóaGiỏi ghê ha, làm thợ hồ nữa!
Trả lờiXóaGiỏi gì đâu. Ngôi nhà không có đàn ông mà.
XóaChị vào thăm em, Trong này năm nay lạnh, người miền nam không quem, em giữ gìn sức khỏe cho mình và mẹ nữa nhá!
Trả lờiXóaDạ. Nam bộ lạnh quá chị ạ! Mẹ phải sưởi ấm bằng than đó chị!
Xóatội dì quá!
Trả lờiXóaChào bạn! Dì thật đáng thương, đúng như lời bạn nói.
Xóa